Η νόσος Creutzfeldt-Jakob είναι πολύ σπάνια πάθηση και οδηγεί σε άνοια που εξελίσσεται πολύ γρήγορα, σε συνδυασμό με κινητικά και ψυχιατρικά προβλήματα και διαταραχές στην όραση και την ομιλία. Μεταδίδεται μέσω μικροσκοπικών παραγόντων, που είναι γνωστοί ως “prions”. Πιο συχνή είναι η λεγόμενη σποραδική μορφή της. Η περίφημη «νόσος των τρελών αγελάδων» –μεταδιδόμενη με κατανάλωση κρέατος από ζώα άρρωστα με μία αντίστοιχη νόσο– που αναστάτωσε την κοινή γνώμη πριν από δύο δεκαετίες έχει πρακτικά εκλείψει σήμερα. Η θεραπεία είναι μόνο συμπτωματική.
Άλλη μια λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει άνοια, αν και αυτό δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι αυτή από τον ιό HIV. Κάποιοι από τους ασθενείς εμφανίζουν δυσκολία στην επεξεργασία δεδομένων και την εκτέλεση σύνθετων καθηκόντων, καθώς και ελλείμματα στη μάθηση και την προσοχή, ενώ δεν είναι σπάνια κινητικά και ψυχιατρικά συμπτώματα. Οι πιο σοβαρές μορφές της άνοιας από τον ιό HIV είναι σήμερα σπανιότερες λόγω της συνδυασμένης αντιρετροϊικής θεραπείας που λαμβάνουν οι ασθενείς.
Πιο πολύ για ιστορικούς λόγους, σε αυτή την ενότητα πρέπει να αναφερθεί και η σύφιλη. Πρόκειται για πολύ γνωστό αφροδίσιο νόσημα που έχει απασχολήσει πολύ την ανθρωπότητα τους προηγούμενους αιώνες. Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως με αντιβιοτικά, μπορεί μετά από δεκαετίες να προκαλέσει σοβαρή νοητική και ψυχιατρική επιβάρυνση, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και επιληπτικές κρίσεις, μαζί με κινητικά προβλήματα, αστάθεια και πόνους, στο πλαίσιο νευροσύφιλης. Ακόμη και μετά από τόσο καιρό, η μόνη θεραπεία που μπορεί να έχει κάποιο αποτέλεσμα είναι η χορήγηση αντιβιοτικής αγωγής.
Εκτός από τις προαναφερθείσες, και άλλες λοιμώξεις του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, ειδικά αν δεν διαγνωστούν και θεραπευθούν εγκαίρως (εφόσον υπάρχει θεραπεία), όπως η βακτηριακή μηνιγγίτιδα, η εγκεφαλίτιδα από τον ιό του απλού έρπητα κτλ.